Een diverse coalitie van organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van mensenrechten en milieubescherming wereldwijd, schreef op 5 februari een brief aan de Europese Commissie om hun zorgen te uiten over het voornemen van de commissie om de CSDDD te heropenen. De wet, ook wel bekend als de anti-wegkijkwet, is gericht op het afdwingen van corporate accountability en houdt bedrijven verantwoordelijk om mensenrechtenschendingen en milieuvervuiling in hun keten te voorkomen, beperken en stoppen. 

De gezamenlijke verklaring is ingediend als input voor de rondetafelgesprekken van de Europese Commissie over het ‘vereenvoudigen’ van de regels. De organisaties, waaronder Schone Kleren Campagne, verzetten zich tegen de heropening van onder andere de Corporate Sustainability Due Diligence Directe (CSDDD, en CSRD + taxonomie). Het herzien van de regels vergroot het risico op ondermijning van de moeizaam bevochten vooruitgang op het gebied van de bescherming van arbeids- en mensenrechten en het milieu tegen schadelijke bedrijfspraktijken.

Daarnaast organiseerde de Europese Commissie deze week een niet-publieke, niet-transparante consultatie-sessie om achter gesloten deuren de omnibus te bespreken. Voor deze consultatie is geheel zijn – tegen de gewoonte in – meer dan 30 bedrijven en 26 bedrijfsverenigingen heeft uitgenodigd. Van die bedrijven, heeft geen enkele de CSDDD gesteund. Ook waren nauwelijks maatschappelijke organisaties uitgenodigd.

Het omnibus proces dreigt daarmee een uiterst gevaarlijk precedent te scheppen doordat de Europese Commissie haar ‘Better Regulation‘ principes laat varen en op ondemocratische wijze zorgvuldige processen van diverse jaren overboord gooit.

Anti-wegkijkwet in gevaar

Na jaren praten en onderhandelen over welke vereisten er precies in de anti-wegkijkwet moesten komen, kwam de wet er op 24 mei 2024 eindelijk toch. Marjella Bronkhorst, Lobby & Advocacy Coordinator bij Schone Kleren Campagne, zegt: ‘Maatschappelijke organisaties wezen al op de afwatering van ambities gedurende het jaren durende onderhandelingsproces. Zij verwelkomenden deze afgewaterde wetgeving uiteindelijk toch, omdat na jaren van vrijwillige initiatieven blijkt dat bindende regelgeving voor het gros van de bedrijven de noodzakelijke prikkel is om hun bedrijfsvoering af te stemmen op mensenrechten en de grenzen van onze planeet. Dat von der Leyen het nu zelf op zich heeft genomen om – geïnspireerd door het rapport van oud-directeur Draghi en geëchood door bedrijven – de wetgeving na een zorgvuldig proces van jaren weer open te breken, is ongehoord in de geschiedenis van Europese democratie. Daarbij komt dat de organisaties in het maatschappelijk middenveld die opkomen voor de rechten van arbeiders en planeet steeds meer onder druk staan – wereldwijd, in Europa en in Nederland.‘

De brief vanuit de ruim 170 maatschappelijke organisaties naar de Europese Commissie is hier te lezen.