Vakbond erkend, maar strijd gaat door

“De strijd van de werknemers van Next is ongelooflijk inspirerend. Werkgevers misbruiken de corona-pandemie om vakbonden het zwijgen op te leggen. Maar wanneer werknemers samen optrekken en internationale steun krijgen, zijn ze onoverwinnelijk.”

Met de steun van duizenden activisten wereldwijd wisten kledingarbeiders in Sri Lanka het voor elkaar te krijgen dat hun fabrieksvakbond in maart 2021 erkend werd. Zo zijn ze voortaan goed vertegenwoordigd in gesprekken en collectieve onderhandelingen met hun werkgever, Next Manufacturing Ltd (NML), om zo tot betere arbeidsomstandigheden te komen. De Next Manufacturing fabriek is eigendom van kledingmerk Next, een in Londen op de beurs genoteerd modemerk met 700 winkels in 38 landen.

Next Manufacturing wilde de fabrieksvakbond in Katunayake in eerste instantie totaal negeren. Katunayake is een vrijhandelszone. Daarbinnen wordt het voor bedrijven extra aantrekkelijk gemaakt om daar hun fabrieken te hebben, maar voor onafhankelijke vakbonden is het er moeilijk zich te organiseren. De kledingarbeiders wilden zich juist graag in een vakbond verenigen, om hun belangen collectief te behartigen.

Na de weigering van de fabrieksleiding om de vakbond te erkennen, hielden de werknemers voet bij stuk. Ze vroegen steun aan vakbonden en aan het netwerk van Schone Kleren Campagne (SKC), War on Want, Labour Behind the Label en de Pay Your Workers/Respect Labour Rights-campagne. Duizenden sympathisanten stuurden brieven, tekenden petities, of belden met moederbedrijf Next om aan te dringen op erkenning van de vakbond.

Staking

Het was allemaal begonnen in december 2020, toen de kledingarbeiders demonstratief de fabriek uitliepen vanwege achterstallige betalingen van bonussen. Die bonussen zijn geen luxe, maar cruciaal om hun karige loon aan te vullen om te kunnen overleven. De werkstaking was een succes: Next Manufacturing stemde ermee in om de achterstallige bonussen uit te keren.

Tegenwerking van de vakbond

Maar toen de werknemers daarna een nieuwe afdeling oprichtten van de Free Trade Zones & General Services Employees Unions (FTZ&GSEU), wilde Next Manufacturing deze niet erkennen. De arbeiders kregen te maken met intimidatie, bedreigingen en discriminatie. Next Manufacturing wilde overduidelijk de vakbond buiten spel zetten om te voorkomen dat werknemers gezamenlijk gingen opkomen voor betere lonen en arbeidsomstandigheden.

Samen sterk

Officiële erkenning van een vakbond is nodig zodat de vakbond met de werkgever kan onderhandelen over lonen en arbeidsvoorwaarden, en werknemers niet tegen elkaar uitgespeeld worden of onder druk gezet worden. Werknemers hebben het recht om zich aan te sluiten bij de vakbond van hun keuze, en dit recht werd door Next Manufacturing niet gerespecteerd.

Na de internationale campagne ter ondersteuning van de kledingarbeiders, erkende Next Manufacturing de fabrieksvakbond in maart 2021 alsnog. Er volgden onderhandelingen en in oktober tekende de vakbond een collectieve overeenkomst met de werkgever. Verschillende van hun eisen werden daarmee eindelijk ingewilligd: erkenning van de vakbond en het stoppen van intimideren van vakbondsleden en afspraken om collectief te onderhandelen over de lonen van werknemers.

“Deze zaak laat zien dat wanneer werknemers vastbesloten zijn zich te organiseren, landelijk en internationaal, onverslaanbaar zijn”, zegt Anton Marcus, secretaris van de FTZ&GSEU vakbond.

Het is dus gelukt om de vakbond erkend te krijgen, maar vanuit het SKC-netwerk wordt de zaak nauwlettend gevolgd om er zeker van te zijn dat de vakbond zich namens de arbeiders kan blijven uitspreken en dat er naar hen wordt geluisterd.

Kijk op payyourworkers.org wat jij kunt doen om kledingarbeiders te steunen die voor hun rechten opkomen.