Als consument moet je kunnen achterhalen hoe je kleding wordt gemaakt en onder welke omstandigheden. Dat betekent dat kledingmerken deze informatie openbaar moeten maken zodat valt na te gaan of er inderdaad sprake is van goede omstandigheden, een leefbaar loon, een veilige fabriek en of er vakbondsvrijheid is. Helaas zijn nog maar weinig merken transparant!
Niet transparant
De kledingindustrie is een onoverzichtelijke keten; kledingmerken, fabrieken, onderaannemers en thuiswerkers weven samen een ingewikkeld web. Het is vaak onduidelijk waar de kleding die in Nederland te koop is vandaan komt en onder welke omstandigheden deze zijn geproduceerd. Dit wordt versterkt doordat een heleboel bedrijven niet transparant zijn over hun productie en productielocaties. Als een ramp als Rana Plaza vandaag plaatsvinden, dan zouden we weer tussen het puin op zoeken moeten naar labels.
Meer macht voor arbeiders en consument
Arbeiders zijn vaak niet op de hoogte voor wie zij produceren. Hierdoor kunnen zij moeilijk hun (indirecte) werkgevers aanspreken op arbeidsomstandigheden en gebruik maken van klachtenregelingen. Transparantie zorgt ervoor dat vakbonden en mensenrechtenactivisten in staat zijn om de leveranciers van merken te identificeren en arbeiders te informeren en te organiseren. Maar niet alleen de arbeiders krijgen meer macht door transparantie. Als consument is het door gebrekkige transparantie haast onmogelijke om verantwoorde keuzes te maken. Bedrijven maken mooie duurzaamheidsclaims die moeilijk te verifiëren zijn. Als consument heb je het recht om te weten waar en onder welke omstandigheden jouw kleding gemaakt wordt. Op dit moment is het heel moeilijk te achterhalen of je meebetaalt aan uitbuiting. Bedrijven houden de werkomstandigheden goed verborgen waardoor je als klant bewuste keuzes te maken.
Productie van kleding traceren van kledingkast naar fabriek
“Maar een minimaal aantal bedrijven wereldwijd maakt haar productielocaties openbaar. Schone Kleren Campagne wil dat bedrijven wettelijk verplicht worden om op hun website een actuele, openbare lijst te publiceren met hun leveranciers. Deze gegevens dienen tevens te worden gearchiveerd, zodat klachten uit het verleden ook kunnen worden behandeld. Als bedrijven dit niet uit zichzelf doen, moet de overheid hier op toe zien. Om de informatie ook voor consumenten verifieerbaar te maken, zouden de labels in kleding een code moeten bevatten. Door middel van een website zou aanvullende informatie beschikbaar moeten zijn, zoals arbeidsstatistieken en informatie over de fabriek, informatie over de prijs van het product en het loon van de arbeiders.
Openlijke rapportages over mensenrechtenschendingen
Arbeiders moeten weten wat hun rechten zijn, voor wie zij kleding produceren en waar zij terecht kunnen als deze rechten worden geschonden. Bedrijven moeten zorgen voor een klachtensysteem waar arbeiders melding kunnen doen van mensenrechtenschendingen. Over de meldingen en de oplossingen waar aan gewerkt wordt, moet openlijk gerapporteerd worden. Naast rapportage over het klachtenmechanisme, moet ook bredere publieke bedrijfsrapportage plaatsvinden. Schone Kleren Campagne pleit voor open bedrijfsrapportages waarin bedrijven hun impact op mensenrechten binnen hun keten analyseren en voorstellen doen om misstanden aan te pakken.